Jak negocjować warunki swojej pierwszej pracy?

Pierwsza praca to wyjątkowy moment, jednak wkraczając w świat zawodowy, często jeszcze kończąc studia, często jesteśmy pełni obaw i nadziei.

Dla wielu studentów to pierwsze zetknięcie z negocjacjami o wynagrodzenie, formę współpracy czy inne warunki zatrudnienia. Wiele osób nie ma wtedy odwagi, by podjąć ten temat.

Tymczasem umiejętność negocjacji to nie tylko domena doświadczonych specjalistów. Ty również możesz (i powinieneś) zadbać o swoje interesy. Jak to zrobić?

Zacznij od zdobycia wiedzy – przygotowanie to Twoja największa siła

Zanim podejmiesz jakąkolwiek rozmowę z przyszłym pracodawcą, warto dokładnie przeanalizować realia branży, w której chcesz pracować.

Sprawdź, ile zarabiają osoby na podobnych stanowiskach, nawet jeśli nie mają dużego doświadczenia. Informacje możesz znaleźć na portalach z ogłoszeniami o pracę, forach zawodowych, w raportach płacowych albo na LinkedIn.

Dobrze też zapytać starszych znajomych lub absolwentów Twojej uczelni – wiele osób chętnie dzieli się doświadczeniem. Im więcej dowiesz się o standardach rynkowych, tym pewniej poczujesz się w rozmowie o wynagrodzeniu czy benefitach.

Zrozum, co masz do zaoferowania – doświadczenie to nie wszystko

To, że jesteś na początku drogi zawodowej, nie oznacza, że nie masz nic do zaoferowania. Wręcz przeciwnie, często studenci wnoszą do zespołu nowoczesne podejście, znajomość aktualnych trendów technologicznych, umiejętność pracy projektowej i świeżą energię.

Jeśli brałeś udział w praktykach, projektach zespołowych, działałeś w kole naukowym, prowadziłeś bloga branżowego albo uczestniczyłeś w hackathonie, to są konkretne argumenty na Twoją korzyść.

Pracodawcy coraz częściej patrzą na „potencjał” kandydata, a nie wyłącznie na liczbę lat doświadczenia zawodowego. Nie bój się więc mówić o swoich umiejętnościach i osiągnięciach, to właśnie one mogą być Twoim kapitałem negocjacyjnym.

Negocjacje to nie tylko pensja – liczą się też inne warunki

Wielu młodych kandydatów skupia się wyłącznie na stawce godzinowej czy miesięcznej pensji. Tymczasem warunki pracy to znacznie szerszy pakiet.

Warto porozmawiać także o formie zatrudnienia, czy będzie to umowa o pracę, zlecenie, a może B2B? Jeśli nadal studiujesz, możesz zapytać o możliwość elastycznego dopasowania godzin pracy do planu zajęć. Coraz częściej dostępna jest również praca zdalna lub hybrydowa, warto to przedyskutować, zwłaszcza jeśli mieszkasz poza miejscem siedziby firmy.

Dobrym tematem są także dodatkowe benefity, takie jak karta sportowa, opieka medyczna, dofinansowanie do kursów czy pakiety szkoleniowe. Nawet jeśli pensja nie będzie na początku wysoka, te elementy mogą znacząco zwiększyć wartość oferty.

Przećwicz rozmowę – przygotuj się mentalnie

Negocjowanie wymaga nie tylko wiedzy, ale też pewności siebie. Dlatego warto wcześniej przygotować sobie scenariusz rozmowy i przećwiczyć go, najlepiej z kimś bliskim lub samemu, na głos.

Zastanów się, jak opowiesz o swoich atutach i czego konkretnie oczekujesz. Używaj języka faktów, a nie emocji, zamiast mówić „chciałbym zarabiać więcej”, lepiej powiedzieć: „na podstawie analiz rynku, widzę że dla tego typu stanowisk standardem jest wynagrodzenie w wysokości…”.

Pamiętaj, że negocjacje nie oznaczają kłótni, to rozmowa o wspólnych oczekiwaniach i możliwych rozwiązaniach.

Elastyczność i kompromis to również ważna część procesu

W trakcie negocjacji może się okazać, że nie wszystko da się osiągnąć od razu. Może firma nie ma budżetu na wyższą pensję, ale za to może zaproponować szkolenia lub szybszy awans.

Warto wtedy zachować otwartość i potraktować rozmowę jako początek budowania relacji. Możesz zaproponować np. powrót do rozmowy o podwyżce po okresie próbnym lub po trzech miesiącach pracy. Pokazuje to Twoją elastyczność, a jednocześnie dbałość o własny rozwój.

Zadbaj o formalności – ustalenia warto mieć na piśmie

Jeśli udało Ci się wynegocjować korzystniejsze warunki, zadbaj, by wszystko zostało potwierdzone na piśmie. Najlepiej, jeśli zostanie to ujęte w umowie lub w aneksie do niej. Ustalenia słowne bywają ulotne, a dokumentacja jest Twoim zabezpieczeniem na przyszłość. Pamiętaj, że profesjonalizm to nie tylko kwestia drugiej strony – dotyczy również Ciebie jako pracownika.

Zaufaj sobie – i nie bój się powiedzieć „nie”

Bywa i tak, że mimo Twoich starań pracodawca oferuje nieuczciwe warunki, ignoruje Twoje potrzeby lub budzi niepokój swoją postawą. W takiej sytuacji masz pełne prawo zrezygnować.

Pierwsza praca nie powinna być źródłem frustracji i poczucia niesprawiedliwości. To naturalne, że nie każda oferta będzie dla Ciebie – a odwaga, by powiedzieć „nie”, też jest częścią profesjonalizmu.

Podsumowanie

Umiejętność negocjowania warunków pracy to cenna kompetencja, którą warto rozwijać już od początku swojej kariery. Dobre przygotowanie, świadomość własnych atutów oraz spokojna, merytoryczna rozmowa są drogą do pierwszych sukcesów.

Nie musisz być ekspertem, by zadbać o swoje interesy, wystarczy, że będziesz sobą i pokażesz, że traktujesz swoje życie zawodowe poważnie. Pamiętaj: jako student wnosisz do firmy świeżą energię, pomysły i potencjał, a to jest coś, co ma realną wartość..